عضله پشتی بزرگ (Latissimus Dorsi) - بالهای قدرت بدن
آناتومی دقیق (Detailed Anatomy)
- مبدا (Origin): این عضله مبدأ بسیار گستردهای دارد:
- زوائد خاری (Spinous Processes) مهرههای سینهای T7 تا T12.
- فاسیای توراکولومبار (Thoracolumbar Fascia) که از طریق آن به مهرههای کمری و استخوان خاجی (Sacrum) متصل میشود.
- یک سوم خلفی ستیغ ایلیاک (Posterior Iliac Crest).
- سه یا چهار دنده پایینی (Ribs 9-12).
- گاهی اوقات یک شاخه کوچک از زاویه تحتانی استخوان کتف (Inferior Angle of Scapula).
- انتها (Insertion): فیبرهای گسترده این عضله به سمت بالا و خارج رفته، به صورت مارپیچی به دور عضله گرد بزرگ (Teres Major) میپیچند و در نهایت به یک تاندون باریک تبدیل میشوند که به کف شیار اینترتوبرکولار (Floor of the Intertubercular Sulcus) استخوان بازو (Humerus) متصل میشود.
- نکته جالب (حافظه یار): محل اتصال تاندون این عضله در کنار تاندونهای دو عضله دیگر قرار دارد. برای به خاطر سپردن ترتیب آنها از این جمله استفاده میشود: “بانویی بین دو سرگرد” (The lady between two majors). در اینجا، لاتیسیموس دورسی (Lady) بین ترس ماژور (Teres Major) و پکتورالیس ماژور (Pectoralis Major) قرار گرفته است.
حرکتشناسی و عملکرد (Kinesiology & Function)
این عضله سه حرکت اصلی را در مفصل شانه (گلنوهومرال) انجام میدهد:
- اداکشن بازو (Arm Adduction): حرکت اصلی این عضله، کشیدن بازو از کنار به سمت پایین و نزدیک کردن آن به بدن است (مانند فاز پایین کشیدن در حرکت بارفیکس).
- اکستنشن بازو (Arm Extension): کشیدن بازو از جلو به سمت عقب (مانند حرکت پارو زدن یا روئینگ).
- چرخش داخلی بازو (Arm Internal/Medial Rotation): چرخاندن بازو به سمت داخل.
- سایر عملکردها:
- تثبیتکننده شانه: به پایین کشیدن و تثبیت استخوان کتف کمک میکند.
- کمک به تنفس: به عنوان یک عضله کمکی در بازدم عمیق (مانند سرفه کردن) عمل میکند.
- انتقال نیرو: از طریق فاسیای توراکولومبار، نیروی تولید شده توسط بالاتنه را به لگن و پایینتنه منتقل میکند و در حرکات چرخشی تنه نقش دارد.
عصبرسانی (Innervation)
- عصب توراکودورسال (Thoracodorsal Nerve): این عصب که به آن “عصب میانی ساب اسکاپولار” نیز میگویند، از شبکه بازویی (Brachial Plexus) و از ریشههای عصبی C6، C7 و C8 منشأ میگیرد.
خونرسانی (Blood Supply)
- خونرسانی اصلی این عضله توسط شریان توراکودورسال (Thoracodorsal Artery) تأمین میشود که شاخهای از شریان ساباسکاپولار (Subscapular Artery) است.
ملاحظات کاربردی و تمرینی (Practical & Training Considerations)
- نقش در وضعیت بدنی: سفتی و کوتاهی عضله لت میتواند باعث محدودیت در بالا بردن دستها به بالای سر (Shoulder Flexion) شود. این مسئله در حرکاتی مانند پرس سرشانه یا وزنهبرداری المپیکی مشکلساز است و میتواند با کشیدن شانه به جلو و افزایش قوس کمر، فرد را در معرض آسیب قرار دهد.
تمرینات فعالسازی (برای حس کردن بهتر عضله): - پولداون دست صاف با سیمکش (Straight-Arm Pulldown).
- جمع کردن کتفها (Scapular Retraction/Depression) در حالت آویزان از بارفیکس.
تمرینات تقویتی: - حرکات کششی عمودی (Vertical Pulls):
- بارفیکس (Pull-ups) و چینآپ (Chin-ups) با دستگیرههای مختلف (باز، جمع، معکوس).
- لت پولداون با دستگاه (Lat Pulldown).
- حرکات کششی افقی (Horizontal Pulls):
- قایقی یا روئینگ با هالتر (Barbell Row).
- روئینگ با دمبل تکخم (Single-Arm Dumbbell Row).
- روئینگ با سیمکش نشسته (Seated Cable Row).
سایر حرکات: - پلاور با دمبل یا هالتر (Dumbbell/Barbell Pullover).
حرکات کششی (Stretching): - آویزان شدن ساده از بارفیکس (Dead Hang).
- کشش در چارچوب در (Doorway Stretch) با گرفتن چارچوب و خم شدن به جلو و طرفین.
- حرکت Child’s Pose در یوگا، با کشیدن دستها به یک سمت برای تمرکز کشش روی لت مخالف.
آسیبهای شایع: - کشیدگی (Strain) عضله به دلیل حرکات انفجاری یا بلند کردن وزنههای بیش از حد سنگین (بسیار نادر اما ممکن).
- ایجاد نقاط ماشهای (Trigger Points) که میتواند دردی را به شانه، بازو و کتف ارجاع دهد.
دیدگاه خود را بنویسید